Paratoner

Yıldırımdan Korunma

Yıldırımdan korunma, prensip olarak yıldırım darbesini yakalayacak bir ya da birden çok tercih edilebilir nokta oluşturarak bu darbe akımını düşük özdirençli malzemeler kullanarak güvenli bir şekilde toprağa ileterek sönümlemektir. Bu sistem ile yıldırımın yakalanarak toprağa iletilip sönümlemesi sırasında korunması planlanan yapıya zarar vermemeyi sağlamaktadır.

Basit Çubuk ( Franklin Çubuğu) ile Yıldırımdan Korunma

Basit yakalama çubuğu 1753 yılında Benjamin Franklin tarafından bulunmuştur. Bu sistem 2 ila 8 metre arasında bir çubuğun yüksek bir konuma yerleştirilmesi ve en az iki adet iniş iletkeni ile iki adet topraklama çubuğuna bağlanmasından oluşur. Franklin Çubuğunun koruma menzili (yarıçapı) bulunduğu noktanın 30 metre çevresi ile sınırlıdır.(Yıldırımdan korunma seviyesi IV, yükseklik 60 m). Bu sistemler daha çok pilon direkleri, bacalar, tanklar, su kuleleri gibi küçük yapıların korunmasında kullanılır.

Kafes Sistemleri ile Yıldırımdan Korunma

Bu sistem Faraday Kafesi sisteminden türemiş, korunacak yapının çatısını ve duvarlarını iletkenler ile sararak düşme riski olan yıldırımı toprağa ileterek sönümlemek prensibi üzerine kurulmuş yıldırımdan korunma sistemidir.

Hava terminalleri çatının uç noktalarında konumlandırılmıştır. İniş iletkenleri çatının altında konumlanmış çember şeklindeki iletkenlere bağlı olarak topraklama sağlamaktadır.  Kafes aralığı koruma sağlanacak alanın özelliğine göre 5 ila 20 metre mesafe ile konumlandırılır.

Düşen yıldırımın büyük kısmı düştüğü noktaya en yakın olan iniş iletkenleri tarafından toprağa iletilerek sönümlenir.

Bu sistem sadece kurulu olduğu yapıyı korumak için yapılır.

Katener Telleri Sistemi ile Yıldırımdan Korunma

Bu yıldırımdan korunma sistemi, kafes sistemine benzer bir prensip kullanır. Kafes sistemindeki gibi birçok iniş iletkeninden oluşur fakat farklılık olarak korunacak yapıdan belirli bir uzaklıkta kurulur. Bunun nedeni ise korunması istenen yapının direk yıldırım ile temas etmesine engel olmaktır.

Yapı üzerinde konuşlandırılmış Katener Teller indirme iletkenlerine bağlanarak yıldırımı topraklamasını yaparak sönümlemesi içindir. Tellerin boyutları ve teller arasındaki mesafeler Kafes Sistemi kurallarına göre hesaplanır.

Bu koruma sistemi projelendirme ve montaj sırasında ek mekanik çalışmalar (direk malzemelerinin direnci, toprak basıncının sınıflandırılması, rüzgar ve hava koşullarına dayanım vs ) gerektirmektedir.

Bu tip koruma sistemleri çoğunlukla açık arazilerde korunması gerekli mimari yapılar ya da riskli depolama alanları olmadığında kullanılır.